Wat is jetlag?
Jetlag is een verstoring van je normale slaap-waakritme dat kan ontstaan als jij meerdere tijdszones passeert. Dit is bijvoorbeeld wanneer je op reis gaat. De gevolgen van een jetlag kunnen zo vervelend zijn dat ze het plezier van een vakantie behoorlijk kunnen belemmeren. Doorgaans is een jetlag erger als u richting het oosten reist dan wanneer u richting het westen reist. Dit komt omdat u tijd ‘verliest’ wanneer u naar het oosten reist, waardoor uw dag korter wordt. Vliegen naar het noorden of zuiden geeft minieme jetlagklachten, omdat u dan geen tijdszones passeert.
Kleine kinderen zullen minder snel last hebben van jetlags, omdat hun slaap-waakritme nog niet zo vast staat als bij volwassenen. Daarnaast spelen individuele factoren ook een rol, mensen die zich gemakkelijk aanpassen of van nature al een onregelmatig bioritme hebben, kunnen zich makkelijker aanpassen en hebben minder vaak last van jetlagverschijnselen.
Oorzaak en symptomen
De oorzaak van jetlag is dus het passeren van tijdszones. Onze biologische klok raakt hierdoor uit het ritme en het kan meerdere dagen duren voordat dit ritme weer hersteld is. Onze biologische klok regelt de hormoonhuishouding die nodig is om in slaap te vallen en wakker te worden. De aanpassing van hormoonspiegels door de dag heen zorgt ervoor dat we ons ‘s avonds moe voelen en dat we ‘s ochtends (hopelijk) uitgerust opstaan. Het verschilt per persoon hoelang het bioritme nodig heeft om zich aan te passen, bij de ene is het na een dag weer normaal, terwijl de andere twee weken nodig heeft om bij te trekken.
Naast het passeren van meerdere tijdszones kunnen er nog een aantal andere factoren een rol spelen bij de de oorzaak van een jetlag:
- Uw lichamelijke conditie
- Wat u eet en drinkt
- Uw omgeving
- Hoeveel maaltijden u eet tijdens het reizen
U bent vatbaarder als u voor de reis al moe, opgewonden of gestrest bent. Daarnaast kan alcohol tijdens de vlucht de klachten verergeren. Alcohol heeft hoog in de lucht een sterkere werking dan op de grond, waardoor je sneller met een kater uit het vliegtuig stapt. Ook zware maaltijden tijdens te vlug kunnen bijdragen aan de hevigheid van de jetlag.
Geschreven door Chris Nederhorst
